همانطور که بیان شد در طول تاریخ تعریف های زیادی از مسیر
خوشبختی و سعادت بشر توسط فلاسفه و اندیشمندان مختلفی بیان شده که به 3 دسته کلی تقسیم بندی می شوند.
- تعریف غلط
- تعریف ناقص
- تعریف درست
بسیاری از تعریف هایی که ما برای خوشبختی داریم غلط و ناقص هستند که فقط ما رو از مسیر خوشبختی دور می کنند.
حالا ما برای اینکه بتوانیم متوجه بشویم چه تعریف و مسیری درست هست باید ابتدا به تعریفی از خود انسان برسیم و بدانیم که انسان چه موجودی هست و دارای چه کمالاتی
گام اول در شناخت انسان و خودشناسی : بررسی کمالات انسان
کمال یعنی
اثر وجودی و خاصیت ، به طور مثال خاصیت دینامیت انفجار هست می شود از آن برای کشف و بهره برداری از معادن استفاده کرد می شود بمب گذاری کرد و جان انسان ها رو گرفت یا مثلا خاصیت چاقو برندگی هست میشه باهاش آشپزی کرد یا جان یک انسانی رو گرفت. پس کمال یعنی خاصیت و توان هر چیزی می شود از آن خاصیت در جهت مثبت یا منفی استفاده کرد و به کار گرفت.
حالا بر اساس کمال اشیاء و موجوداتی که ما می شناسیم به 4 دسته تقسیم می شوند
1- جمادات : یا اشیاء بی جان که خودشون به 3 دسته تقسیم می شوند الف) جامد ب) مایع ج) گاز ؛ کمالات این دسته اینه که وزن دارن، حجم دارن یعنی فضا اشغال می کنند، خاصیت عنصری دارند، و چیز هایی از این قبیل
2- نباتات : یا گیاهان که کمالاتشون علاوه بر کمالاتی که جمادات دارن شامل رشد، تغذیه، تولید مثل، ظرافت و زیبایی که در اشیاء هم دیده می شود پس نتیجه این شد که کمالات گیاهان از جمادات بیشتر هست.
3- حیوانات : که کمالات هر دو گروه بالا رو دارند به علاوه میل و شهوت مثل شهوت جنسی شهوت به جایگاه و مقام ، همسر گزینی دارند (تک همسری، چند همسری یا همسر گزینی قانونی!) ، تشکیل خانواده دارند ، دارای عواطف و احساسات خانوادگی هستند ، مسئولیت خانوادگی دارند یعنی اینکه کار می کنند برای خانواده، مسکن گزینی دارند ، تفریح دارند ، دفاع از حریم خانواده دارند ، قوه غضب دارند (چیزی که دوست ندارند رو توسط قوه خشم و غضب دفع می کنند) ، زندگی اجتماعی و سلسله مراتب زندگی اجتماعی رو طی می کنند مثل میمونی که اول عضوی از جامعه میمون ها هست بعدا رئیس میمون ها میشه ، بعضی حیوانات دارای پست و مقام می شوند و از حیوانات دیگه برتر می شوند و دارای تقسیمات کاری هستند
انتخاب رئیس توسط حیوانات بر 2 نوع هست یا از طریق جنگیدن یا توسط رای گیری مثلا یه میمون یه گوشه وایمیسته اگر بقیه رفتن پیشش اون میشه رئیس یعضی از حیوانات هم بر اساس توانایی فیزیکی خودشون به رهبری می رسند مثل زنبور ملکه چون با بقیه زنبور ها فرق میکنه .
حیوانات قابلیت تربیت پذیری محدود دارند یعنی میتونه با آموزش هایی که بهش داده می شود دست از حیوانیت خود بردارند و خلاف آن عمل کنند مثل حیواناتی که میارن تو سیرک تربیت می کنند مثل رقص حیوانات و نواختن موسیقی
4- انسان : از لحاظ اینکه وزن داره و فضا اشغال می کند جزو جمادات هست ، از لحاظ اینکه تغذیه می کند ، تولید مثل می کند ، رشد می کند و قدرت جسمانی کسب می کند مثلا می رویم باشگاه وزنه می زنیم و عضلات خودمون رو رشد می دهیم دور بازو زیاد می کنیم یک گیاه هستیم ، اگر زیبا هستیم یا در پی زیبایی هستیم این هم یک کمال گیاهی هست ، از لحاظ اینکه نیاز جنسی دارم تشکیل خانواده می دهم عواطف و احساسات خانوادگی دارم کار می کنم مسکن گزینی می کنم تفریح می کنم دفاع می کنم از حریم خانواده به هم نوع و غیر هم نوع خدمت می کنم زندگی اجتماعی دارم و سلسله مراتب اجتماعی رو طی می کنم این ها هم جزو کمالات حیوانی هست یا از این لحاظ که آداب و تربیت های زندگی اجتماعی رو مثل آداب غذا خوردن یاد می گیرم سواد خواندن نوشتن پرستیژ و کلاس و کلا همه آداب جزو زندگی حیوانی هست .
دقت کنید هنوز ما به تعریفی از انسان نرسیدیم و این موارد مشترک هست بین ما و 3 دسته قبلی پس به این دلایل ما اشرف مخلوقات نشدیم ، وقتی کمالاتی که نام بردم در حیوانات هم هست پس اشرفیتی هنوز مطرح نیست تازه در همین مواردی که نام بردم حیوانات بهتر و دقیق تر از ما عمل می کنند.
حالا با توجه به تعارفی که ذکر شد می توانیم به این نتیجه برسیم که کوتاهی یا بلندی قد ، زشتی و زیبایی ، چاقی یا لاغری ، عضلانی بودن یا نبودن هیچ کدام ارزش انسانی بالاتر یا پایین تری ندارند فقط می توانیم بگوییم فلانی چون زیبایی داره گیاه بهتری هست پس کسانی که در این موارد بهتر هستند دارای کمالات گیاهی و حیوانی بهتری هستند ولی نه انسانی !
پس بنابراین اگر کسی هر کدام از کمالات گیاهی و حیوانی رو نداشت نمی توانیم بگیم انسان بهتری هست یا نه، فقط میتونیم بگیم گیاه یا حیوان خوبی نیست مثلا اگر کسی دارای عواطف و احساسات خانوادگی نبود نمی توانیم بگیم انسان نیست فقط می توانیم بگیم در این کمال از حیوان کمتر هست چون حیوان این کمال رو داره ولی اون نداره
همانطور که در قرآن برخی از انسان ها ( موجوداتی که در زمین به شکل نوع بشر هستن از لحاظ ظاهری ) رو از سنگ هم پست تر می داند :
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً ۚ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
پس با این معجزه باز چنان سخت دل شدید، که دلهایتان چون سنگ یا سختتر از آن شد، چه آنکه از پارهای سنگها نهرها بجوشد و برخی دیگر از سنگها بشکافد و آب از آن بیرون آید و پارهای از ترس خدا فرود آیند. و (ای سنگدلان بترسید که) خدا از کردار شما غافل نیست.
این جلسه یک مقدار مباحث سنگین و خشک بود ولی از جلسات بعد یک مقدار مطالب ساده تر میشه
شما رو به خداوند بزرگ می سپارم