1403 ارديبهشت 4، 21:15
ویرایش شده
تقویت هوش کلامی با چند ترفند ساده
به توانایی کاربرد موثر زبان مادری یا زبانهای دیگر به صورت شفاهی و نوشتاری، هوش کلامی یا هوش زبانی میگویند. هوش کلامی یکی از مهارتهای مهم است؛ به همین علت همه افراد، به ویژه افرادی که میخواهند فن بیان خوبی در سخنرانی داشته باشند، باید این مهارت را تقویت کنند. هوش کلامی بحث بسیار گستردهای است؛ به طوری که تمام فعالیتهای شخصی و اجتماعی روزانه انسان را تحت تاثیر قرار میدهد.
افرادی که هوش کلامی بالایی دارند ویژگیهایی مانند لذت بردن از خواندن و نوشتن، مهارت بالا در مباحثه و گفتوگوهای متقاعدکننده، توانایی توضیح دادن مسائل مختلف، استفاده از جملات بامزه هنگام تعریف داستانها، توانایی به یادآوردن اطلاعات نوشته یا گفتهشده و… دارند. در ادامه مقاله به بررسی هوش کلامی و راههای تقویت آن میپردازیم.
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله عبارتاند از:
- تعریف هوش کلامی به زبان ساده
- ترفندهای تقویت مهارت هوش کلامی
- نشانههای هوش کلامی بالا
- مولفههای هوش کلامی
- تفاوت فن بیان با هوش کلامی
تعریف هوش کلامی به زبان ساده
زمانی که از کلام خود استفاده میکنیم تا در شرایط مختلف، مفاهیم را بهتر منتقل کنیم و در صحبت کردن یا نوشتن متن اثرگذار باشیم؛ از هوش کلامی خود استفاده کردهایم. کلمات و عبارتها ابزارهایی هستند که ما از آنها استفاده میکنیم تا هوش کلامی بالایی داشته باشیم. برایان تریسی میگوید: «۸۵ درصد موفقیت افراد به این دلیل است که آنها ارتباطات و مهارتهای کلامی خود را ارتقا دادهاند.»
ترفندهای تقویت مهارت هوش کلامی
هاوارد گاردنر استادیار دانشگاه هاروارد، نظریه هوش چندگانه را ارائه کرده است که یکی از مهمترین آنها هوش کلامی یا هوش زبانی است. گاردنر معتقد است هر کدام از انواع هوش را میتوان مانند یک مهارت پرورش داد.
ژنتیک نقش مهمی در هوش کلامی افراد دارد؛ علاوه بر آن یک مهارت اکتسابی نیز هست که با تکرار و تمرین زیاد میتوان آن را افزایش داد. بخش زیادی از ارتباطات ما در طول روز به صورت کلامی است. همه ما در طول روز با افراد زیادی مانند خانواده، دوستان، همکاران و… صحبت میکنیم. بنابراین باید برای تقویت این مهارت در خودمان تلاش کنیم. در ادامه مقاله به معرفی برخی تکنیکهای تقویت هوش کلامی میپردازیم.
۱- یادداشت اتفاقات روزانه
اگر اتفاقات روزانه را به صورت منظم یادداشت کنید، پس از مدتی علاوه بر بهبود مهارت نویسندگی، فن بیان شما نیز افزایش پیدا خواهد کرد. میتوانید یک دفترچه تهیه کنید و اتفاقات روزانه خود را در آن یادداشت کنید یا این نوشتهها را با دوستان خود در صفحات اجتماعی به اشتراک گذارید. با این کار میتوانید نظر آنها را نسبت به نوشتههای خود بدانید و اگر نقصی داشت آنها را رفع کنید.
راه دیگر این است که برای مجلهها و وبلاگها بنویسید یا اگر خودتان سایت دارید، در آن تمرین کنید و یک دفترچه خاطرات آنلاین راهاندازی کنید. خاطرهنویسی یکی از بهترین راهها برای تقویت هوش کلامی است. اگر بتوانید در روز حدود ۲۰۰ کلمه بنویسید پس از یک ماه نتایج آن را میبینید.
میتوانید به مجلاتی که به دنبال محتوا هستند پیشنهاد دهید و به صورت رایگان برای آنها بنویسید. تولید محتوا در شبکههای اجتماعی نیز میتواند یک راه تقویت هوش کلامی باشد.
تمرین نویسندگی علاوه بر هوش کلامی میتواند باعث تقویت هوش میانفردی نیز شود. هوش میانفردی یکی دیگر از انواع هوش چندگانه گاردنر است؛ افرادی که هوش میانفردی بالایی دارند، مهارت زیادی در سنجش هیجانات، انگیزهها، تمایلات و منظور اطرافیان دارند و آنها را به خوبی درک میکنند.
۲- مطالعه
یکی دیگر از راههای تقویت هوش کلامی مطالعه زیاد است. زمانی که مطالعه میکنید، با کلمات جدید آشنا میشوید و نحوه به کار بردن آن کلمات را در جملات مختلف میبینید. اگر در برنامه روزانه خود حدود ۱۰ دقیقه را به مطالعه اختصاص دهید، به زودی نتایج آن را میبینید.
بهتر است کتابهایی را انتخاب کنید که سبکهای متفاوت داشته باشد و ذهن شما را به چالش بکشد. این کار در بلندمدت توصیه نمیشود، اما در کوتاهمدت باعث تقویت هوش کلامی شما میشود.هنگام مطالعه، واژه به واژه مطالعه نکنید و از تکنیکهای تندخوانی استفاده کنید. با این کار مطالب زیادی میخوانید و از زمان خود بهتر استفاده میکنید.ایش سرعت مطالعه، درک مطلب هم افزایش پیدا می
۳- مکالمه با دیگران
صحبت کردن با دیگران یکی از راههای افزایش هوش کلامی است. سعی کنید از هر فرصتی برای صحبت با دیگران استفاده کنید و از ایدهها، نظرات و تجربههای آنها استفاده کنید.
در بحثهای دوستانه نظارهگر نباشید؛ مشارکت در این بحثها میتواند باعث تقویت هوش کلامی شما شود. در این مواقع ذهن شما درگیرمیشود که چگونه به سرعت کلمات را کنار یکدیگر بچیند تا شما بتوانید به بهترین حالت پاسخ دهید. برای این کار میتوانید از ضربالمثلها و جملات انگیزشی نیز استفاده کنید.
بازیهایی مانند درست کردن پازل، اجرای پانتومیم و حل جدول باعث تقویت هوش کلامی شما میشود.
۴- بازیهای مخصوص تقویت هوش کلامی
بازیهایی مانند درست کردن پازل، اجرای پانتومیم و حل جدول باعث تقویت هوش کلامی شما میشود. برای تمرین بیشتر میتوانید یکی از اشیا اطراف خود را انتخاب کنید و تلاش کنید سه دقیقه بدون هیچ مکثی درباره آن توضیح دهید. این کار باعث میشود ذهن شما کلمات جدید را جستوجو کند تا بتوانید به سرعت آن وسیله را توصیف کنید.
۵- نامه نوشتن
امروزه با پیشرفت تکنولوژی نیازی به نامهنگاری نداریم؛ اما نوشتن نامه یکی از راههایی است که باعث تقویت هوش کلامی افراد میشود. بسیاری از نویسندگان معروف نیز در ابتدا نامههای جالب، عاشقانه و شاعرانه مینوشتند. برای تمرین میتوانید یک نامه برای یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان خود که مدت زیادی است او را ندیدهاید بنویسید. با این کار علاوه بر تقویت هوش کلامی خود، آن افراد را نیز خوشحال میکنید.
۶- یادگیری کلمات جدید
یادگیری کلمات جدید یک کار سرگرمکننده است؛ میتوانید با کلمات بازی کنید و با آنها شعر بسازید. اگر روزانه یک کلمه جدید یاد بگیرید و ریشه آن را جستوجو کنید، به زودی دایره لغت شما افزایش پیدا میکند. کلمات جدید میتواند از یک زبان دیگر یا یک ضربالمثل از زبان مادری شما باشد. برای این کار میتوانید یک لغتنامه خوب و استاندارد داشته باشید و آن را در گوشی همراه خود نیز نصب کنید.
صحبت کردن یکی از تمرینات مهم تقویت هوش کلامی است. برای اینکه این مهارت را در خود تقویت کنید، باید بدون مکث و لکنت صحبت کنید.
۷- صحبت بدون مکث و لکنت زبان
همانطور که گفته شد، صحبت کردن یکی از تمرینات مهم تقویت هوش کلامی است. برای اینکه این مهارت را در خود تقویت کنید، باید بدون مکث و لکنت صحبت کنید. برای تمرین میتوانید در مقابل آینه چند دقیقه بدون مکث و لکنت صحبت کنید. این کار باعث میشود از تمام واژههایی که در ذهن خود دارید، به بهترین حالت استفاده کنید و منظور خود را به مخاطب برسانید.
۸- ضبط فایل صوتی
ضبط فایل صوتی در زمینههای مختلف باعث یاد گرفتن کلمات جدید و تقویت هوش کلامی میشود. همچنین شما پس از گوش دادن به فایل صوتی صحبتهای خود نیز میتوانید میزان پیشرفت خود را تشخیص دهید و مشکلات خود را پیدا کنید.
نشانههای هوش کلامی بالا
افرادی که هوش کلامی بالایی دارند، نسبت به سایر افراد در زندگی موفقتر هستند. یکی از راههای ارتباط موثر با دیگران، تسلط به مهارتهای هوش کلامی است. زمانی که فردی هوش کلامی بالا دارد، به خوبی با دیگران صحبت میکند و منظور خود را به آنها میرساند. بسیاری از مشکلاتی که افراد با یکدیگر دارند، به علت سوءتفاهمها و عدم درک صحیح صحبتهای یکدیگر ایجاد میشود. بنابراین داشتن هوش کلامی بالا یک امتیاز برای افراد محسوب میشود. افرادی که هوش کلامی بالا دارند برخی مهارتهایی دارند که عبارتاند از:
۱- توانایی بالا در متقاعدسازی دارند
فردی که هوش کلامی بالایی دارد، میتواند در موقعیتهای مختلف و برخورد با اشخاص مختلف به خوبی صحبت کند. او آگاه است که در شرایط مختلف باید از کلمات و واژگان مناسب استفاده کند و به دلیل موقعیتشناسی، صحبتهای او بیشترین تاثیر را دارد و در ذهن مخاطب او نفوذ میکند.
۲- الهامبخش و انرژیدهنده هستند
صحبت کردن با کسانی که هوش کلامی بالایی دارند، هیچگاه خستهکننده نیست. زیرا این افراد کلمات و جملات را به زیبایی در کنار یکدیگر به کار میبرند و باعث میشوند شما از شنیدن آنها لذت ببرید. آنها میدانند که در شرایط مختلف از چه لحنی استفاده کنند تا بیشترین تاثیرگذاری بر مخاطب را داشته باشند؛ به همین علت باعث ایجاد الهام و انگیزه در سایر افراد نیز میشوند. مشاوران به دلیل هوش کلامی بالایی که دارند میتوانند باعث ایجاد آرامش و حس خوب در مراجعهکنندگان شوند.
افرادی که هوش کلامی بالایی دارند به صحبتهای سایر افراد خوب گوش میدهند، بهترین کلمات را در ذهن خود انتخاب میکنند و به آنها پاسخ میدهند.
۳- به خوبی گوش میدهند
زمانی که به صحبتهای سایر افراد خوب گوش میدهید، میتوانید منظور آنها را بهتر درک کنید. افرادی که هوش کلامی بالایی دارند به صحبتهای سایر افراد خوب گوش میدهند، بهترین کلمات را در ذهن خود انتخاب میکنند و به آنها پاسخ میدهند.
۴- نویسندههای ماهری هستند
همانطور که گفته شد نوشتن یکی از مهمترین عواملی است که میتواند این مهارت را تقویت کند. به همین علت بیشتر نویسندگان هوش کلامی بالایی دارند. نویسندگان به دلیل تسلط زیادی که بر واژگان دارند، میتوانند کلمات را به خوبی کنار یکدیگر قرار دهند و منظور خود را به صورت واضح به مخاطب انتقال دهند.
مولفههای هوش کلامی
گاردنر چهار مولفه اصلی را برای هوش کلامی در نظر میگیرد که عبارتاند از:
۱- معناشناسی: اولین مولفه هوش کلامی، معناشناسی است. هر کلمه یا عبارتی یک معنای اصلی دارد که افراد باید به درستی از آن استفاده کنند. البته برخی کلمات معنی فرعی نیز دارند که در زمان مناسب باید از آنها استفاده کرد.
۲- آواشناسی: طبق نظریه گاردنر دومین مولفه هوش کلامی، آواشناسی است. آواشناسی یعنی انسان هنگام استفاده از کلمات و حروف، آوای واژهها و لحن بیان آنها را رعایت کند.
۳- قواعد و دستور زبان: سومین مولفه هوش کلامی توانایی جملهسازی صحیح با استفاده از قواعد دستور زبان است. طبق نظر گاردنر پیش از توجه به اصول نگارش باید به شیوه کنار هم قرار دادن کلمات دقت کرد؛ زیرا شناخت قواعد دستور زبان به صورت شهودی است و افراد پس از تعامل زیاد با جملات و متنهای مختلف، بر آن مسلط میشوند.
۴- کاربرد زبان و واژهها: انسان با تسلط بر سه مولفه هوش کلامی میتواند از کلمات در جای مناسب آنها استفاده کند. یعنی فرد باید بتواند از میان تعابیر و مفاهیم مختلف یک کلمه، مناسبترین آنها را انتخاب کند و در جملات خود به کار ببرد.
تفاوت فن بیان با هوش کلامی
فن بیان بیشتر روی توانایی استفاده از کلمات به صورت شفاهی تاکید دارد. برای تقویت مهارت فن بیان باید به اصولی مانند سرعت حرف زدن، مدیریت لهجه و کنترل صدا توجه داشت. اما هوش کلامی بسیار گسترده است و علاوه بر مهارتهای شفاهی و گفتاری شامل تواناییهای افراد در به کار بردن صحیح کلمات نیز میشود.
هوش کلامی علاوه بر گفتار، در نوشتار نیز کاربرد دارد؛ بنابراین اگر بخواهید درباره سطح فن بیان فردی نظر دهید باید حتما سخنان او را گوش کنید، اما برای پی بردن به هوش کلامی فرد میتوانید کتاب یا نوشتههای او را مطالعه کنید.
نتیجهگیری
در این مقاله به بررسی هوش کلامی و ترفندهای تقویت آن پرداختیم. زمانی که از کلام خود استفاده میکنیم تا در شرایط مختلف بتوانیم مفاهیم را بهتر منتقل کنیم و در صحبت کردن یا نوشتن متن اثرگذار باشیم؛ از هوش کلامی خود استفاده کردهایم. کلمات و عبارتها ابزارهایی هستند که ما از آنها استفاده میکنیم تا هوش کلامی بالایی داشته باشیم.
هوش کلامی مهارتی است که با تکرار و تمرین میتوان آن را افزایش داد. برای مطالعه بیشتر میتوانید به کتاب «قدرت هوش کلامی» نوشته تونی بوزان مراجعه کنید که یکی از بهترین کتابها در حوزه تقویت مهارت هوش کلامی است. با روشهایی که نویسنده در کتاب آورده است میتوانید دایره واژگان خود را گسترش دهید.
م ن ب ع