آرام بخش دل داغديدگان ( ترجمه مسكن الفؤاد)، ص: 117
بين الدّرجة الى الدّرجة كما بين تخوم الأرض الى العرش و من صبر عن المعصية كتب اللَّه له تسعمائة درجة ما بين الدّرجة الى الدّرجة كما بين تخوم الأرض الى منتهى العرش
پيامبر خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود: «صبر بر سه قسم است: صبر در مصيبت و صبر بر طاعت و صبر از معصيت، پس هر كه بر مصيبت صبر كند تا آن را به بهترين وجه آرامش و تسلى بگذارند خداوند سيصد درجه برايش مىنويسد كه ميان هر درجه تا درجه ديگر به اندازه فاصله ميان آسمان و زمين باشد و هر كه بر طاعت صبر كند خداوند برايش ششصد درجه مىنويسد كه ميان هر درجه تا درجه ديگر به اندازه فاصله ميان قعر زمين تا عرش باشد و هر كه از معصيت خوددارى و در برابر گناه صبر كند خداوند نهصد درجه از براى او مىنويسد كه فاصله ميان هر درجه به قدر فاصله ميان قعر زمين تا انتهاى عرش الهى باشد.»
(1) الكافى، ج 2، ص 91. كنز العمال، ج 3، ص 272
(2) همان گونه كه از حديث فوق استفاده مىشود بالاترين درجات صبر، صبر از معصيت است، چون بالاترين اعمال گناه نكردن است و بعد از آن صبر بر طاعت. شايد سر اين كه درجات صبر از معصيت و صبر بر طاعت از صبر در معصيت بالاتر است اين است كه صبر از معصيت و طاعت از روى اختيار مىباشد يعنى مىتواند گناه كند ولى به خاطر خدا نمىكند و نيز مىتواند اطاعت و عبادت نكند ولى براى خدا انجام مىدهد ولى صبر در مصيبت و بلا اختيارى نيست و چارهاى جز صبر ندارد.