کمال گرایی یا Perfectionism نوعی نابهنجاری است که در آن فرد می خواهد کاری را بر اساس استانداردهای بی عیب و نقص و در عالی ترین وضع ممکن انجام دهد. با این حال از آنجا که همیشه ایده آل ها در دسترس نیستند، افراد کمال گرا دچار توقف در زندگی می شوند چون شرایط صد درد صد عالی و بی عیب، معمولاً دور از دسترس است.
تفاوت کمال گرایی با کامل گرایی:
کلمه کمال گرایی یعنی فرد همیشه سعی میکند کارهایش به بهترین نحو ممکن انجام شود و نقطه ضعف هایی که دارد را به مرور برطرف کند. ( که اتفاقاً یک ویژگی عالی است.)
ولی کامل گرایی یعنی کسی که تا همه چیز کامل نباشد کارش را شروع نمیکند و احتمالاً هیچ وقت هم نمیتواند کار را شروع کند. چون اصلاً هیچ آدم و کار کاملی وجود ندارد!
اما چون اکثر افراد از این دو کلمه جا به جا استفاده میکنند، اجازه دهید ما هم کمال گرایی را یک ویژگی بد درنظر بگیریم.
در واقع تفاوت افراد کامل گرا با کمال گرا در همین شروع کردن یا نکردن است. اجازه دهید این نکته را با یک مثال، دقیق تر برایتان توضیح دهم.
تصور کنید یک نفر میخواهد تبدیل به استادی حرفه ای شود. این فرد میتواند 2 راه را انتخاب کند.
راه اول: بعد از اینکه آموزش های ضروری را یاد گرفت، تدریس را شروع کند و سعی کند به مرور خودش و تدریسش را کامل کند.
و راه دوم: میتواند انقدر صبر کند تا تبدیل به یک استاد کامل شود و بعد شروع کند. (که احتمالاً هیچ وقت کامل نمیشود و شروع نمیکند.)
پس همیشه بعد از اینکه به نقطه ای رسیدید که متوجه شدید میتوانید شروع کنید، لحظه ای درنگ نکنید و فقط شروع کنید…
افراد کمال گرا، یک سری ویژگی عجیب و غریب و در اصطلاح چِرت دارند که باعث میشود به موفقیتی نرسند. در ادامه با 4 مورد از مهم ترین آن ها آشنا خواهیم شد…
1. ترس از ریسک کردن
یکی از ویژگی های بد افراد کمال گرا همین ترس از ریسک کردن است.اما این که کلاً ریسک را کنار بگذاریم و بخواهیم در منطقه امن خودمان حرکت کنیم، اشتباه بزرگی مرتکب میشویم و آن وقت خودمان، باعث عدم موفقیتمان هستیم. افراد کمال گرا هم دقیقاً همین طور هستند. یعنی فکر میکنند به هیچ وجه نباید ریسک کنند و باید در منطقه امن ذهن خوشان باقی بمانند. همین تفکر اشتباه، اولین عامل عدم موفقیت آنهاست.
2. ترس از انتقاد کردن دیگران
یک نکته عجیبی که گاهی اوقات به ذهنم خطور میکند، این است که چرا وقتی یک نفر از ما انتقاد میکند ناراحت میشویم و اصلاً باب میلمان نیست!
وقتی ما مورد انتقاد قرار میگیریم، نه تنها اتفاق بدی برایمان نمیافتد، بلکه نقاط ضعف اخلاقی و کاری خودمان را میشناسیم و باید از فردی که از ما انتقاد کرده تشکر هم بکنیم.
اما متأسفانه افراد کمال گرا از انتقاد متنفرند. چون میفهمند که کامل نیستند و باید با این واقعیت کنار بیایند. به همین دلیل است که انتقاد از افراد کمال گرا معمولاً منجر به اتفاقات ناخوشایندی میشود.
3.تنبلی و اهمال کاری
جمله جالبی که در رابطه با کمال گرایی هست، این است که میگویند: کمال گرایی همان اهمال کاری است که با کفش های زیبا میآید!
همان طور که گفتم افراد کمال گرا به این بهانه که من هنوز کامل نیستم کاری را شروع نمیکنند و این هم نوعی از تنبلی و اهمال کاری است! در حالی که شاید خودشان هم از این مورد خبر نداشته باشند!
4.کاهش اعتماد به نفس
میتوانم با قدرت بگویم که کمال گرایی دشمن سرسخت اعتماد به نفس است.
دلیلش هم این است که افراد کمال گرا معمولاً کاری را انجام نمیدهند و فکر میکنند هنوز به درجه ای که باید برسند، نرسیدند و نمیتوانند آن کار را انجام دهند و همین دلیل واضحی است که بگوییم کمال گرایی= عدم اعتماد به نفس
شما میتوانید با تقویت اعتماد به نفستان، به نوعی کمال گرایی را هم از بین ببرید چون این دو کاملاً از هم مجزا و در عین حال با یکدیگر مرتبط هستند.
راه های درمان کمال گرایی:
1. همیشه لازم نیست کامل باشید
قبول کنید اصلاً لازم نیست همیشه کامل باشید.
باید یه سری مهارت ها و آموزش های لازم برای کاری که میخواهید انجام دهید را فرا بگیرید، بعد با قدرت شروع کنید به کارتان و کم کم کامل شوید.
2. اهداف واقع گرایانه برای خودتون تعیین کنید
سعی کنید برای خودتان اهدافی تعیین کنید که دست یافتنی باشد. نه اهدافی که حتی کامل ترین فرد روی زمین هم نمیتواند به آن برسد.
یکی از ویژگی های هدف گذاری به شیوه smart هم همین انتخاب اهداف واقع گرایانه است.
پس حواستان به اهدافتان باشد تا با حرکت در مسیر آنها، به موفقیت برسید.
3. راه ها و فرصت های جدید رو امتحان کنید
امتحان کردن فرصت های جدید، باعث میشود ترس ما از شروع راه ها و کارهای جدید از بین برود.
میشود گفت فقط همین راه، برای از بین بردن کمال گرایی کافی است. چون وقتی ترسی برای شروع نداشته باشی، دیگر دلیلی برای تکرار این عادت بد نیست!
4. برای کارهاتون مهلت انجام تعیین کنید
یک قانون نانوشته ای هست که میگوید:
کار تو اونقدری طول میکشه که تو زمان براش تعیین میکنی!
وقتی مهلت انجام برای کارهامون تعیین کنیم، تمام تلاشمون را میکنیم که دقیقاً رأس آن زمان تعیین شده، کارمان را به اتمام برسانیم. و همین باعثمیشود کمال گرایی را کنار بگذاریم تا وقت را از دست ندهیم…
برای درمان کمال گرایی ضرب العجل تعیین کنید.
5. قانون یک اشتباه در ماه
همان طور که گفتم افراد کمال گرا هیچ گاه کاری را شروع نمیکنند چون دوست دارند ابتدا کامل شوند و بعد آن را شروع کنند تا در حین انجام کار مشکلی برایشان پیش نیاید و یا اشتباهی مرتکب نشوند.
برای جلوگیری از این اتفاق، میتوانید یک قانون برای خودتان وضع کنید. قانونی به اسم یک اشتباه در ماه. یعنی به خودتان بگویید تو حق داری در هر ماه حداقل یک اشتباه مرتکب شوی. این گونه با خیال راحت تری کارها را انجام میدهید و به سراغ شروع کردن فعالیت های جدید میروید.
در واقع مهم ترین گام شما برای این که ذهنتان را متقاعد کند باید کاری را شروع کند، همین قانون یک اشتباه در ماه است…
6. برای خودت تعهد ایجاد کن
قدم بعدی برای اینکه بتوانید کمال گرایی را از بین ببرید، این است که برای خودتان تعهد ایجاد کنید. یعنی بگویید من باید مثلاً تا 5 روز دیگر فلان کار را حتماً انجام دهم. این کار ذهن شما را متعهد میکند تا حتماً آن کار را انجام دهد و تا آن کار به پایان نرسد، پرونده آن در ذهن شما بسته نمیشود.
7. چابک باشید
تکنیک آخری که میخواهم برای رفع کمال گرایی به شما بگویم، تکنیک چابکی یا همان (agile) است.
تصور کنید شما یک هفته برای درست کردن یک پاورپوینت وقت دارید. خودتان را قانع کنید که یک هفته نه، بلکه فقط دو روز وقت دارید. در آن دو روز حتماً آن کار را انجام دهید. بعد دو روز شما پنج روز دیگر وقت دارید که آن کار را کامل کنید. همین طور برای خودتان زمان بگذارید و هربار کارتان را کامل تر کنید. این گونه پس از پایان روز هفتم، یک کار کامل و جامع دارید. دقیقاً همان طوری که میخواستید…