اختلال وسواس چیست؟
وسواس و افکار مزاحم یک فشار فکری است برای ادامه یک فکر یا یک عمل که فرد به غیر منطقی بودن آن واقف است اما قادر به توقف آن نیست . وسواس را می توان یك ایده، فكر، تصور، احساس یا حركت مكرر یا مضردانست كه با احساس اجبار و وعلاقه به مقاومت در برابر آن همراه است. بیمار متوجه غیرعادى و نابهنجار بودن رفتار خود است.
روانكاوان نیز وسواس را نوعى غریزه واخورده و ناخودآگاه معرفى مى كنند و آن را حالتى مى دانند كه در آن، فكر، میل، یا عقیده اى خاص، كه بیشتراوقات اشتباه است آدمى را اسیر خود مى کند، آنچنان كه اختیار و اراده را از او سلب می کند و بیمار را وامى دارد كه حتى رفتارى را برخلاف میل و خواسته اش انجام دهد و بیمار هرچند به بیهودگى كار یا افكار خود آگاه است اما نمى تواند از قید آن رهایى یابد. قبل از آنکه به سراغ درمان وسواس برویم بهتر است انواع وسواس را بشناسیم .
انواع وسواس
۱. وسواس فکری
و آن یعنی فکری که فرد علی رغم میل خود مرتبا” در ذهن خود به آن مشغول است و قادر به رهایی از آن نیست و همیشه سعی دارد به نتیجه ای برسد که چنین نتیجه ای هیچ وقت حاصل نمی شود. در نتیجه فرد در مسایل و امورات زندگی خود نمی تواند هیچ تمرکزی داشته باشد. وسواس فکری می تواند در ارتباط با وقایع گذشته و یا کارهایی که در حال حاضر در دست اقدام دارد را شامل شود اما هیچ وقت به هیچ نتیجه عملی نرسد. نمونه هایی از وسواس و افکار مزاحم میتوان بیان کرد عبارتند از:
اندیشه درباره بدن:
در این نوع بخشى زیادی از مشغولیت ذهنى بیمار متوجه بدن اوست. او مرتبا به پزشك مراجعه مى كند و در صدد به دست آوردن دارویى جدید براى سلامت بدن است.
رفتار حال یا گذشته:
مشغولیت فکری در رابطه با اینکه مثلا چرا در گذشته آن کار را كرده؟ آیا حق داشته است یا نه؟ و یا اینکه کاری که می خواهد انجام دهد درست است یا نه؟ یا تصمیمات او درست یا علط است؟
در رابطه با اعتقادات: گاهى فكر وسواسى زمینه اعتقادى دارد. مسایلى در زمینه خوبی و بدی، وجود خدا و پذیرش یا طرد مذهب ذهن او را به خود مشغول مى دارد.
افکار افراطى:
افکار مداوم در مورد اتفاقات ناگوار، نگرانی در مورد مرگ نزدیکان و عزیزان، در ذهن خود مرتبا” صلوات فرستادن به این دلیل که مبادا کم باشد و یا درست صلوات نفرستاده باشم، ضرب یا تفریق اعداد در ذهن بطور مکرر اما بدون قانع شدن، و غیره.
۲. وسواس فکری عملی
یعنی فشار فکری (اجبار) که فرد را به انجام و یا تکرار یک عمل وا می دارد. شستن دست به کرات با وجود اینکه می داند این عمل غیر منطقی است اما قادر به توقف آن نیست. گاهی اوقات یک فرد وسواسی ساعتهای طولانی در حمام می ماند. گاهی اوقات وسواس فکری عملی بسیار خطرناک است مثل وسواس اقدام به خود کشی و دگر کشی.
وسواس عملى به شكل هاى گوناگون خود را بروز مى دهد كه ما به نمونه ها و مواردى از آن اشاره مى كنیم :
شستشوى مكرر:
رفتار منحرفانه:
نمونه آن اجبار برای دزدى است و در افرادى دیده مى شود كه هیچ گونه نیاز مادى ندارند.
دقت وسواسى:
نمونه اش را در منظم كردن بیش از اندازه وسایل است
شمردن:
مثل شمردن پله اصرار بر این كه اشتباهى در این امر صورت نگیرد.
راه رفتن:
راه رفتن اجبارى است. شخص از این سو به آن سو راه مى رود و اصرار دارد كه تعداد قدم ها معین و طبق ضابطه باشد.
منبع
.gif "Khansariha (2)")
![[تصویر: final%201.png]](http://ktark.com/final%201.png)
![[تصویر: 05_blue.png]](http://www.ktark.com/05_blue.png)