کانون

امام على عليه السلام:
واى بر آن‏كه در خواب (غفلت) است! چه زيانكار است! عمر او كوتاه شده است و پاداش او كم.
(عيون الحكم والمواعظ، ص 504، ح 9239)

---

امام رضا علیه السلام:
آن کسى که نفسش را محاسبه کند، سود برده است و آن کسى که از محاسبه نفس غافل بماند، زیان دیده است.

حضرت فاطمه (س):

اَزهَدُ الناسِ مَن تَرَکَ الحَرام ، اَشَدُّ الناسِ اِجتهاداً مَن تَرکَ الذُّنوب؛

زاهد ترین مردم کسی است که حرام را وانهد، کوشاترین مردم تارک گناهان است.


تحف العقول،ص519

1) اى ابوذر، دو نعمت اند كه بسيارى از مردم از آنها مغبون هستند، تندرستى و فراغ بالى.

2) اى ابوذر، پنج چيز را پيش از پنج چيز غنيمت بشمار؛ جوانى ات را پيش از فرا رسيدن پيرى ات، تندرستى ات را پيش از بيمارشدنت، بى نيازى ات را پيش از نيازمندى ات، فراغ بالى ات را پيش از گرفتارى ات، زنده بودنت را پيش از مرگت.

3) اى ابوذر، در دنيا چنان باش كه گويى غريب يا رهگذر هستى و خود را از در گور خفتگان بشمار.

4) اى ابوذر، خداوند نور ديده ام را در نماز قرار داده و نماز را براى من همچون غذا براى گرسنه و آب براى شخص تشنه محبوب گردانده است. با اين تفاوت كه چون گرسنه غذا بخورد، سير مى شود و چون تشنه آب بنوشد، سيراب مى شود، امّا من هرگز از نماز سير نمى شوم.

5) اى ابوذر، خداوند متعال به شكل ها و مالها و گفته هايتان نمى نگرد، بل كه به دلها و اعمالتان مى نگرد.

6) اى ابوذر، هر آن كس كه اختيار عورت و دهانش را داشته باشد، به بهشت در مى آيد.

7) اى ابوذر، از غيبت بپرهيز، چرا كه غيبت از زنا بدتر است، عرض كردم، اى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله پدر و مادرم فداى تو چگونه چنين چيزى ممكن است. فرمود: چون كه شخص مرتكب زنا مى شود و به درگاه الهى توبه مى كند و خداوند توبه اش را مى پذيرد. ولى تا زمانى كه شخصى كه از او غيبت شده گذشت نكند، غيبت بخشوده نمى شود.

8) اى ابوذر، دشنام دادن مؤمن نافرمانى و جنگ كردن با او كفر است و خوردن گوشتش سرپيچى از فرمان الهى محسوب مى شود، و حرمت مالش مانند حرمت خونش است. عرض كردم: اى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله غيبت چيست؟ فرمود: غيبت آن است كه از برادرت آنچه را كه ناخوش دارد، ياد كنى. عرض كردم: اى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و اله اگر چه آنچه را كه ياد مى شود، در خود داشته باشد؟ فرمود: بدان كه اگر او را چنان ياد كنى كه از آن برخوردار است، غيبت او را كرده اى و اگر از او چنان ياد كنى كه در او نيست، به او بهتان بسته اى.

9) اى ابوذر، كسى كه دوست بدارد، مردم براى احترام او برخيزند، بايد به جايگاه خويش در آتش جهنم درآيد.

10) اى ابوذر، خداوند را چنان عبادت كن كه گويى او را مى بينى، اگر نمى توانى تصوّر كنى كه او را مى بينى چنان به عبادت بپرداز كه او تو را مى بيند.
بدان كه نخستين عبادت خداوند، شناخت اوست، خداوند «اوّل» و پيش از همه چيز است و هيچ چيز پيش از او نيست، يگانه اى است، كه دوّمى ندارد. پايدار و بى نهايت است. آسمانها و زمين و آنچه را كه در آن دو است، او آفريده و او همان خداوند لطيف و خبير است و او بر همه چيز تواناست. آنگاه ايمان به رسالت من و اقرار به آنكه خداوند مرا به سوى همه مردمان به عنوان مژده آور و بيم دهنده و دعوتگر به سوى خداوند به حكم او و چراغى روشنگر فرستاده است، آنگاه محبّت اهل بيت من كه خداوند پليدى را از آنان دور ساخته و چنان كه بايد پاك داشته است. اى ابوذر بدان كه خداوند- عزّ و جلّ- اهل بيت مرا در ميان امّت من مانند كشتى نوح قرار داده است. هر كس كه به آن روى آورد نجات يافته و هر كس كه از آن روى گرداند، غرق مى شود. و مانند «باب حطه» در ميان بنى اسرائيل هستند كه چون كسى وارد آن مى شد در امان بود.

11) اى ابوذر، بر عمرت حريصتر از درهم و دينارت باش.

12) اى ابوذر، كسى كه علم را براى فريفتن مردم فراگيرد، بوى بهشت به مشامش نمى رسد.

13) اى ابوذر، اگر در باره چيزى كه به آن علم ندارى از تو پرسيده شود، بگو: نمى دانم، از پيامدهاى آن نجات مى يابى و به چيزى هم كه علم نداشته اى فتوا مده كه از عذاب خداوند در روز قيامت نيز رهايى مى يابى.

14) اى ابوذر، به كوچكى گناه منگر، بل كه نظر به آن داشته باشد كه از فرمان چه كسى سرپيچى كرده اى.

15) اى ابوذر، از خداوند پروا بدار و خود را براى مردم چنان منماى كه از خداوند مى ترسى و در حالى تو را گرامى دارند كه از دلى فاسد برخوردار باشى.

16) اى ابوذر حقّ سنگين و تلخ و باطل سبك و شيرين است، چه بسا شهوت يك لحظه به حزنى طولانى تبديل شود.

17) اى ابوذر، همنشين نيك بهتر از تنهايى و تنهايى بهتر از همنشين بد است، سخن بسيار و نيك گفتن بهتر از سكوت و سكوت بهتر از سخن گفتن بد است.

18) اى ابوذر، كسى كه برايش تفاوتى نمى كند كه مال را از كجا به دست مى آورد، براى خداوند هم تفاوتى نمى كند كه او را از كجا به دوزخ درآورد.

19) اى ابوذر، كسى كه دوست دارد گرامى ترين مردمان باشد، بايد از خداوند متعال پروا بدارد.

20) اى ابوذر، تقوى در اينجاست، تقوى در اينجاست. به سينه مباركش اشاره مى نمود.

21) اى ابوذر، اگر كسى به هنگام غيبت كردن از برادر مسلمانش، از او دفاع كند، بر خداوند متعال است كه او را از دوزخ رهايى بخشد.

22) اى ابوذر مبادا با برادر مسلمانت قهر كنى، چرا كه عمل صالح در هنگام قهر كردن پذيرفته نمى شود.

23) اى ابوذر تو را از قهر كردن با برادر مسلمانت برحذر مى دارم، و اگر از اين كار ناگزير باشى سه روز با او قهر كن، پس اگر كسى در حالى كه با او قهر است بميرد، به دوزخ سزاوارتر است.